Samenwerken aan een stevige basis: bijna 9 op de 10 basisscholen werkt samen met kinderopvang

De samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang is de laatste jaren in beweging. Eerdere onderzoeken (2016, 2019) laten zien dat het aantal samenwerkingen toenemen. Er zijn signalen dat intensievere vormen, zoals basisscholen die zelf kinderopvang aanbieden, vaker voorkomen. Dit roept vragen op over de gevolgen voor de kwaliteit, voor de gelijkwaardigheid en voor de marktpositie van verschillende aanbieders.

Om hier helderheid over te krijgen, voerden AEF en DUO-Onderwijs een breed onderzoek uit:

• Vooronderzoek naar de achtergronden en ontwikkelingen rondom samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs.
• Interviews met experts en diepte-interviews met scholen en kinderopvangorganisaties.
• Een enquête onder ruim 1200 locatieleiders, bestuurders van kinderopvangorganisaties, schoolleiders en bestuurders van basisscholen. Deze grote respons zorgt voor een realistisch beeld van hoe organisaties samenwerken en welke processen daarbij komen kijken.
• Een aantal focusgroepen met respondenten om de feitelijke beelden te duiden.
• Een peiling onder 400 ouders met kinderen tot 7 jaar om inzicht te krijgen in wat zij belangrijk vinden bij de keuze voor kinderopvang.

• Samenwerking is wijdverbreid
  88% van de basisscholen werkt samen met kinderopvang; bij kinderopvanglocaties is dit 75%.
  Voor 81% van de samenwerkingen geldt dat de school en opvang een locatie deelt. Ongeveer 8–11% werkt integraal samen onder één organisatie.
• Stabiele partnerschappen
  De meeste samenwerkingen tussen basisscholen en kinderopvangorganisaties zijn langdurig en worden als positief beoordeeld. Circa 60% van scholen en opvanglocaties is (zeer) tevreden over de samenwerking. Slechts 10% is (zeer) ontevreden.
• Ervaringen met gelijkwaardigheid verschillen
  Kinderopvangorganisaties ervaren vaker dan scholen een ongelijkwaardige relatie, waarbij scholen de bovenliggende partij zijn.
  Ongeveer een derde van beide partijen heeft geen of geen duidelijke afspraken gemaakt over het beëindigen van de samenwerking; 20% heeft geen tijdsduur vastgelegd in het huurcontract.

Benieuwd naar alle uitkomsten? Deze lees je in het onderzoeksrapport.

Het onderzoek doet concrete aanbevelingen voor beleid en praktijk:

• Versterk synergie in wet- en regelgeving zodat samenwerking minder gehinderd wordt door verschillen tussen de onderwijs- en kinderopvangsector.
• Maak selectieprocedures transparanter om nieuwe aanbieders eerlijke kansen te geven.
• Zorg voor heldere verrekeningsafspraken bij gedeelde middelen en personeel.
• Veranker kennis over elkaars sector in opleidingen van pedagogisch medewerkers en leerkrachten.
• Stel ‘huwelijkse voorwaarden’ op bij nieuwe samenwerkingen, inclusief afspraken over de beëindiging hiervan.

De samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs is stevig verankerd en wordt breed gewaardeerd. Tegelijkertijd is blijvende aandacht nodig voor gelijkwaardigheid en een eerlijk speelveld. Met heldere afspraken, wederzijds begrip en transparante processen kunnen beide sectoren samen werken aan een stevige basis voor de ontwikkeling van kinderen.